Walter Gropius: twórca ponadczasowego stylu Bauhaus

Kim był Walter Gropius?

Architekt urodził się 18 maja 1883 w Berlinie, jednym z ówczesnych ośrodków kultury i sztuki. Pochodził z rodziny słynnych niemieckich księgarzy. Nie poszedł jednak w ślady rodziców i już w szkole średniej zdecydował o karierze w architekturze. Jak sam mówi: z powodu niechęci do przemysłowej brzydoty miast. 

Studiował architekturę w Monachium, jednak kierunku nigdy nie skończył – dał się porwać wirowi pracy. W 1908 roku dzięki mecenatowi kolekcjonera sztuki został asystentem Petera Behrensa, jednego z czołowych niemieckich architektów modernistycznych. Młody Walter Gropius w Berlinie mógł prawdziwie rozwinąć skrzydła i skonfrontować się ze swoimi nowatorskimi pomysłami. W biurze tym poznał kilku najwybitniejszych światowych architektów, między innymi Le Crobusiera czy Miesa van der Rohe’a.

Po tak solidnej praktyce posiadł niezbędne umiejętności do założenia własnego biura projektowego. Jego głowa pełna pomysłów – jak się miało okazać – gotowa była do zrewolucjonizowania całego architektonicznego świata.

Walter Gropius: wczesna kariera

Z pewnością jednym z najbardziej znanych projektów architekta był budynek fabryki Fagus w Alfeld powstały w komitywie z Adolfem Meyerem. Dzięki sześciennej formie, przezroczystej fasadzie ze stali i szkła projekt ten postrzegany jest jako pionierskie dzieło tego stylu, który później krył się pod enigmatycznym stwierdzeniem: architektura nowoczesna. Błyskawiczną karierę przerwała mu I Wojna Światowa, która zrujnowała całe Niemcy. To z tego okresu wzięła się właśnie wizja domów mieszkalnych Waltera Gropiusa, czyli funkcjonalnych, dostępnych budynków stawianych masowo i tanio. Stawiał na budownictwo przemysłowe, ale przemyślane, artystycznie spójne – to było dla niego niezwykle ważne. Brzydziły go powstające budowle przypominające kostki masła, bez pomysły układane przez fabryczne taśmy. Nie tylko jednak budynki – projektował również meble, tapety, przedmioty codziennego użytku a nawet lokomotywy! 

Twórca Bauhaus

W czasach Waltera Gropiusa świat pędził naprzód . Powojenny przemysł ruszyć musiał pełną parą, a towary, przedmioty codziennego użytku a nawet domy wychodzić musiały z fabryk w trymiga. Dodatkowo, postęp technologiczny spychał artystów czy rzemieślników do nizin społecznych. Nie potrafiąc się przystosować i odnaleźć na nowym rynku zamykali oni swoje działalności. 

To właśnie te wydarzenia doprowadziły Gropiusa najpierw do pomysłu, a potem do stanowczych działań w stronę zmiany światowej stylistyki. Otworzył szkołę Bauhaus, która miała łączyć Akademię Sztuk Pięknych ze Szkołą Rzemiosła Artystycznego, zrzeszać nauczycieli o różnych wizjach, wiedzy, specjalizacjach i umiejętnościach. Uczelnia kształciła nowe pokolenia architektów, którzy łączyli w sobie zdolności artystów, rzemieślników i projektantów przemysłowych. Dzięki syntezie sztuk, wspólnie z nauczycielami pracowali nad nowymi metodami projektowania, nad zniewalającymi sposobami wyrażania artystycznego. Ale również, nad przygotowaniem swoich projektów do realizacji przez przemysł, co było niezwykle ważne w tamtym okresie. Nie ma co ukrywać – jest do dzisiaj! Była to pierwsza na świecie, nowoczesna szkoła projektowania.

Jakie były założenia Bauhausu? Dobrze opisują je dwie główne maksymy: „mniej znaczy więcej” Miesa van der Rohe’a i ”forma wynika z funkcji”. Charakterystyczny był brak zbędnych zdobień i elementów kojarzących się z kulturą określonego kraju. Dzięki temu przylgnęło do niego miano stylu międzynarodowego. Ten funkcjonalny minimalizm zachwycał i zachwyca do dzisiaj, znajdując swoje odzwierciedlenie w najmodniejszych aranżacjach. Prostota, geometryczne kształty i uwaga poświęcona materiałom (szczególnie odbijającemu światło chromowi) to jedne z najważniejszych cech Bauhausu. 

Walter Gropius: najważniejsze dzieła

Chociaż przez całe życia zachwycał i inspirował, kilka projektów Waltera Gropiusa stało się prawdziwymi kanonami architektury i zmieniło oblicze całej branży, wrzucając ją w wartki nurt modernizmu. Oto nasze ulubione, które wręcz należy znać!

Fabryka Fagus w Alfeld

Zaprojektowana przez Waltera Gropiusa i Adolfa Meyera fabryka obuwia stała się budowlą powszechnie uważaną za pierwszy przykład niemieckiego modernizmu. Fasady ze szkła i stali wyprzedzały swoje czasy, a oszklone narożniki wprowadzały niemalże futurystyczne doznania w czasach, gdy poruszano się przecież głównie konno. Jasne wnętrza umożliwiające doskonałe warunki pracy zostały ówcześnie docenione, ale o fabryce mówi się również dzisiaj. Została wpisana na prestiżową listę UNESCO. 

Harvard Graduate Center

Harvard Graduate Center w Cambrige, znane także jako „Kompleks Gropiusa”, powstało jako pierwszy nowoczesny budynek na legendarnym kampusie. Wybór projektu był bezprecedensowy. Stał się on pierwszym, otwarcie modernistycznym budynkiem zaakceptowanym przez poważany uniwersytet, co nie przeszło bez echa w amerykańskiej i światowej prasie. Jego doświadczenia z projektowania budynków akademickich Bauhausu nie poszły w las. Zarówno tutaj dostrzec można duże okna, otwarte przestrzenie czy podniesioną na słupach elewację. 

Gropius House

Własny dom Waltera Gropiusa to również nie lada perełka architektury. Zaprojektowany przez samego mieszkańca, dom jest prawdziwym reprezentantem szkoły Bauhaus. Sam budynek i jego okolica wprost ociekają prostotą i funkcjonalnością. Położony wśród pól, lasów i zagród dom projektanta łączy tradycyjne materiały znalezione na miejscu. Są nimi drewno, cegły i kamień polny z materiałami przemysłowymi – dużymi blokami szkła, chromowanymi poręczami i stalą. Geometryczna bryła kusi klarowną, łatwą do odczytania formą, skrywając w sobie setki godzin pracy mistrza. 

Pan Am Building w Nowym Jorku

Dzisiaj znane jako MetLife Building, główne biuro firmy Pan American można porównać do wieży Eiffla. Chociaż początkowo niezbyt ciepło przyjęte przez mieszkańców, w końcu stał się nieodłączną częścią miasta. Dość powiedzieć, że jest częstym gościem popkulturowych tworów, serialu “Seks w wielkim mieście”, filmach “Charlie i fabryka czekolady” czy “Godzilla”. Budynek, chociaż początkowo krytykowany, obecnie jest doceniany przez krytyków za swoją subtelność i niepowtarzalność. 

Ambasada Stanów Zjednoczonych w Atenach

Możliwość zaprojektowania Ambasady Stanów Zjednoczonych to nie lada zaszczyt – szczególnie, jeśli samemu nie jest się Amerykaninem! Budowla szybko stała się jednym ze znaków rozpoznawczych Aten. Potężny gmach, dzięki swoim kolumnom, żywo nawiązuje do architektury starożytnego Partenonu – jednego z najważniejszych greckich zabytków, przez co zyskał szybką aprobatę mieszkańców miasta.

Walter Gropius to postać, która miała olbrzymi wpływ na całą nowoczesną architekturę. Ojciec Bauhausu połączył artystów, rzemieślników i przemysłowców, dając przestrzeń na inwencję twórczą, a jednocześnie spełniając potrzeby użytkowników samych projektów. To nietuzinkowa postać, o której zdecydowanie warto pamiętać.

Nie zapomnij również o nas. Zarejestruj się na Westwing, dzięki czemu nie przegapisz naszych bieżących porad, najlepszych ofert oraz kampanii, które sprawią, że Twój dom będzie piękniejszy. Do zobaczenia!