Daniel Libeskind: wirtuoz przestrzeni
Daniel Libeskind to artysta światowego formatu – architekt, którego budynki często przypominają bardziej rzeźby, niż budynki. Nie wszyscy jednak wiedzą, że nasz dzisiejszy bohater urodził się… w Łodzi, i jak każdy szanujący lodzermensch potrafi mówić po polsku! Nie tylko – jak pokazał w jednym z wywiadów, z pamięci cytuje również Wisławę Szymborską. Ciekawi Was jego sylwetka? Zapraszamy w podróż po fascynującej wyobraźni polsko-amerykańskiego wirtuoza przestrzeni!
Daniel Libeskind to artysta światowego formatu – architekt, którego budynki często przypominają bardziej rzeźby, niż budynki. Nie wszyscy jednak wiedzą, że nasz dzisiejszy bohater urodził się… w Łodzi, i jak każdy szanujący lodzermensch potrafi mówić po polsku! Nie tylko – jak pokazał w jednym z wywiadów, z pamięci cytuje również Wisławę Szymborską. Ciekawi Was jego sylwetka? Zapraszamy w podróż po fascynującej wyobraźni polsko-amerykańskiego wirtuoza przestrzeni!
Kim jest Daniel Libeskind?
Architekt urodził się w 12 maja 1946 w Łodzi. Pochodził z polsko-żydowskiej rodziny, która w 1957 roku opuściła granice kraju. Daniel Libeskind wraz z bliskimi udał się do Izraela, gdzie uczył się muzyki, by w 1959 roku osiąść wreszcie w Nowym Jorku. W 1965 roku artysta otrzymał obywatelstwo amerykańskie i rozpoczął studia architektoniczne na Cooper Union for the Advancement of Science w Nowym Jorku. W 1970 otrzymał dyplom tejże uczelni. Co ciekawe, jako architekt jest zarejestrowany w Niemczech, w tamtejszej Bund Deutscher Architekten. Nie zapomniał jednak o swoich łódzkich korzeniach – był ambasadorem swojego rodzinnego miasta podczas jego starań o miano Europejskiej Stolicy Kultury.
W projektach artysty, zaliczanych do postmodernistycznego nurtu dekonstruktywizmu, łatwo dostrzec można bogatą przeszłość autora. Nie bez znaczenia jest też historia jego rodziny. W najważniejszych dziełach wpływ jego żydowskiego pochodzenia, tragedii dotykających jego bliskich czy samego Holocaustu jest aż nadto widoczny. Projekty są manifestacją filozofii, którą Libeskind żywo się interesuje.
Styl
Radykalna architektura Daniela Libeskinda nie jest łatwa w odbiorze. Jego projekty często kontrastują z otoczeniem i pozornie zupełnie do niego nie pasują, zaskakując formą i niekonwencjonalnymi pomysłami. Sam styl zaliczyć możemy do nurtu dekonstruktywizmu. Charakteryzuje się on ideą fragmentacji i swobodnym podejściem do powierzchni czy pokrycia całych konstrukcji. Nadaje to budynkom niepowtarzalnego, nieco drapieżnego charakteru. Dla Liebskinda architektura jest sztuką komunikacji, a nie tylko budownictwem użytkowym czy techniką stawiania monumentów. To środek przekazu, przez który równie dobrze wykrzyczeć można manifest dotyczący rzeczywistości, jak przez papier. To płótno, które – przy odpowiednim doborze barw – zabierze nas w podróż do innego świata.
Wczesna kariera Daniela Libeskinda
Daniel Libeskind rozpoczął swoją karierę jako teoretyk architektury i profesor, wykładając na różnych uczelniach na całym świecie. Dla przykładu – w latach 1975-1985 był dyrektorem wydziału architektury w Cranbrook Academy of Art w Bloomfield Hills w stanie Michigan. Żywiołowa „praktyczna” kariera architekta rozpoczęła się niezwykle symbolicznie, jednak dość późno – od zwycięstwa w konkursie na Muzeum Żydowskie w Berlinie w 1989 roku. Od samego początku twórczości jego dzieła miały charakter ideowy, a często dopiero zgłębienie tematu pozwalało na dostrzeżenie pełnego przekazu samej budowli. Ma to niemałe znaczenie zarówno w późniejszych, jak i tych najwcześniejszych projektach mistrza. Wśród jego pierwszych dzieł możemy wyróżnić wspomniane wyżej Muzeum Żydowskie i dom Felixa Nussbauma w Osnabrucku.
Dom Felixa Nussbauma w Osnabrucku
Dom Felixa Nussbauma to tak właściwie muzeum tego ważnego, niemieckiego malarza żydowskiego pochodzenia. Trzy kubiczne formy mają symbolizować trzy okresy w życiu artysty, a materiały, z których są zbudowane, dodatkowo podkreślić charakter twórczości. Drewniany kubik to pierwsze prace i dojrzewający styl oraz szara, betonowa masa. Jest to opowieść o ucieczce malarza przed nazistami, a metalowy prostopadłościan to miejsce na nowe, dopiero odkrywane prace. Zjawiskowa przestrzeń!
Muzeum Żydowskie w Berlinie
To bezsprzecznie jeden z najbardziej znanych budynków, które stworzył Daniel Libeskind. Cały projekt to opowieść o historii Żydów. Zimne ściany, twardo ciosany beton i ukośne szczeliny budzą lęk i niepokój, roztaczając gawędę o cierpieniu i bólu. Co ciekawe, układ budowli z lotu ptaka przypomina gwiazdę Dawida. Sama forma muzeum, jej układ i przewidziany w nim program jest w stanie przekazać łamiącą serce historię Żydów – nawet bez eksponatów. To miejsce, które z pewnością warto odwiedzić.
Dalsze projekty
Chociaż początkowo jego projekty określane przez krytyków były jako „niemożliwe do zbudowania”, Daniel Libeskind dopiął swego i stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych architektów na świecie. Jego łączenie projektów z historią i opowieścią zostało dostrzeżone przez całą branżę. Sam artysta został wybrany do nadzorowania odbudowy zniszczonego w wyniku ataku terrorystycznego World Trade Center. Chociaż jego pierwotny pomysł na Strefę Zero nie został zrealizowany, miał kluczowy wpływ na powstanie obecnego One World Trade Center. Jeso ono obecnie najwyższym budynkiem w Stanach Zjednoczonych.
Ciekawoska: Wśród jego późniejszych projektów wybranych na potrzeby tej listy znajdziemy nawet polski akcent!
Centrul Wohl w Izraelu
Pierwszy projekt Daniela Libeskinda w Izraelu z pewnością jest najbardziej znanym w tym kraju. Sama bryła ma przywoływać skojarzenia „otwartej książki” i łączyć w sobie dynamikę wiedzy z jednoczącą rolą wiary. Zainspirowane hebrajskimi literami kształty okien przecinają aluminiowy wierzch budynku w kolorze złota. „Grzbiet” książki mieści w sobie aulę, która mieści w sobie 1000 osób. To nie bez znaczenia, ponieważ sam budynek to centrum konferencyjne na Uniwersytecie Bar-Ilan!
Reflections at Keppel Bay w Singapurze
Imponujące obiekty mieszkalne w Singapurze to kolejny z wielkich projektów naszego dzisiejszego mistrza. Znajdujące się tuż nad zatoką apartamentowce zdeterminowane są funkcjonalnością mieszkańców, jednak nie sposób nie dostrzec w projekcie ostrego pazura Libeskinda. Reflections at Keppel Bay w Singapurze to zespół sześciu budynków rozlokowane między sobą w taki sposób, by stworzyć wypełnione światłe, luksusowe osiedle. Zapomnij o blokowisku – architekt stworzył wirującą, korespondującą ze sobą serię rzeźb, wśród których próżno szukać inspiracji prostopadłościennym blokiem wschodnim.
Centrum Handlowe Westside w Bernie
Czy wielkopowierzchniowe centrum handlowo-rozrywkowe musi być nudne i zakłócające miejską przestrzeń? Daniel Libeskind udowodnił, że nie! Dzięki położeniu budowli nad autostradą udało się zaoszczędzić nieco miejsca. Samo centrum stało się swoistą bramą Berna, stając się naturalną częścią krajobrazu. Bez pomyłki poznamy charakterystyczną zabawę formą szczególnie dającą o sobie wyraz zarówno we wnętrzu, jak i zewnętrzu budowli.
Złota 44 w Warszawie
Na koniec wisienka na torcie, którą jest Złota 44 w naszej stolicy. Ciężko teraz już wyobrazić sobie warszawski krajobraz bez tego wyjątkowego wieżowca! „Żagiel”, bo tak projekt bywa nazywany, to luksusowy apartamentowiec. Która jest jedna z najwyższych tego typu budowli w Europie. Sam kształt Złotej 44 nawiązuje do historii miasta, które odrodziło się z wojennych zniszczeń i z dumą spogląda w przyszłość, gotowe na nadchodzące wyzwania. Autor w swojej pracy odwołuje się do symboliki skrzydła orła, które wykonuje ruch ku niebu. Jak mówi sam architekt – „chciałem stworzyć budynek, który stanie się symbolem Polski jako państwa przyszłości”. Czy się to udało? Naszym zdaniem tak!
Chcesz się dowiedzieć więcej o innych mistrzach architektury? Zobacz nasze artykuły o:
Nagrody otrzymane przez Daniela Libeskinda
Daniel Libeskind to architekt niezwykle często nagradzany. Wśród jego najbardziej prestiżowych wyróżnień należy wymienić chociażby Międzynarodową Nagrodę Mostu w 2018 roku, która jest przyznawana wybitnym osobom budującym mosty porozumienia między ludźmi. Otrzymał też nagrodę Miasta Stołecznego Warszawy. Pozostając bardziej w architektonicznej branży – Deutsche Architecturpreis czy Hiroshima Art Prize.
Nasz dzisiejszy bohater to mistrz, którego zdecydowanie trzeba znać. Daniel Libeskind poddał pod dyskusję panujące trendy i pokazał, że architektura ma wielką moc opowiadania historii i przekazywania emocji. Nie zapominajmy o tym niezwykłym łodzianinie – tak, jak on nie zapomniał o nas. Uwaga – koniecznie pamiętaj jeszcze o jednym!
Zarejestruj się na Westwing, dzięki czemu nie przegapisz naszych bieżących porad, najlepszych ofert oraz kampanii, które sprawią, że Twój będzie piękniejszy! Do zobaczenia!